De venijnige en helende brandnetel

We kennen allemaal de brandnetel. Zelf heb ik als kind meerdere malen mijn vingers gebrand aan de brandnetel. Of er ontstonden kleine witte bultjes net boven mijn sokjes. Waar ik dan weer al krabbend de dag mee door moest komen. Als kind wist ik nog niet dat ik snel van de jeuk af kon komen door er met de gele bloem van de paardenbloem over te wrijven. En nu weet ik dat ook de gekneusde bladeren van weegbree en hondsdraf, die vaak in de buurt van brandnetels groeien, goed tegen de jeuk kunnen helpen.

Histamine

Wereldwijd bestaan er wel vijfendertig soorten brandnetels. Bij ons in Nederland zijn er maar twee soorten te vinden, namelijk de grote en de kleine brandnetel. De grote is meerjarig en kan wel tot drie meter hoog worden. De kleine is eenjarig en wordt vaak niet hoger dan vijftig centimeter. Bij beide zitten de brandharen overal op de plant. Ook hebben ze beide een vierkante steel. De brandharen worden bedekt door een knopje. Als je daarmee in aanraking komt, dan breekt het knopje en komt er een scherp naaldje tevoorschijn. Dat prikt in je huid waarbij het stofje histamine vrijkomt, dat voor de jeuk zorgt. De brandnetel wordt in de volksmond ook wel ‘duivelskruid’ of ‘groente van de duivel’ genoemd.

Helende werking

Bij de oude Romeinen gebruikte men de brandnetel voor het verwarmen van koude ledematen. Men sloeg met de brandnetel tegen handen en/of voeten om ze warm te maken. Dat dit hielp kan worden verklaard uit het feit dat de vrijkomende histamine de bloedvaten openzet. Ook werd de brandnetel door de jaren heen vaak gebruikt om koorts te verlagen en dronk men brandnetelthee om de pijn van reuma te verzachten. Een aparte heelmethode was dat van een zieke werd verlangd dat hij over een brandnetel plaste. Die moest hij dan steeds bij zich houden. Zodra de brandnetel verlepte, was de kwaal waarvoor men de plant gebruikte, verholpen of was het einde daarvan in zicht. Tegenwoordig gebruikt men de brandnetel nog steeds in oliën om kwaaltjes te verhelpen. Het zou een bloedstelpende werking hebben maar ook bloedsuiker-verlagend werken en bloedzuiverend zijn.

Voedingssupplement voor mens en dier

Nog geen eeuw geleden werd op veel plaatsen op Witte Donderdag brandnetelsoep gegeten. Vanuit het bijgeloof ging men er vanuit dat je daarmee werd behoed voor geldgebrek. Omdat de brandnetel veel eiwitten bevat kan het een ware aanvulling zijn op de voeding. Er is geen gevaar voor jeuk in je mond, want als je de plant verhit dan verliest hij zijn jeukende werking. De brandnetel is erg gezond omdat hij naast veel ijzer, calcium en de vitaminen C, K en D ook onder andere magnesium en zink bevat. Vee is bij brandnetel gebaat als de plant vooraf wordt geweekt in warm water. De huid van de dieren zal er gezonder door uit gaan zien maar tevens is het goed voor de spijsvertering van het vee.

Pas op

Als je bloeddrukverlagers neemt kan het nuttigen van brandnetel een negatief neveneffect geven. Omdat brandnetel ook bloeddrukverlagend werkt, zou je een dubbel effect kunnen krijgen en dat kun je maar beter voorkomen.

Liefs, Wies Bakker